Μουσείο Μπενάκη

Συνεργασίες

Μουσείο Μπενάκη

Στις 6 Δεκεμβρίου 2018, μετά την παρουσίαση της έκδοσης “Φωτογραφίες της Δράμας και του υπέροχου κόσμου της”, εγκαινιάστηκε η ομότιτλη φωτογραφική έκθεση, η οποία διήρκησε από τις 7 Δεκεμβρίου 2018 έως τις 10 Φεβρουαρίου 2019.
Η έκθεση κατανεμημένη σε τρεις ενότητες, συνέθεσε την εικόνα της Δράμας των παλαιότερων ετών μέσα από σπάνιο αρχειακό υλικό, ενώ κατέληξε μέχρι την αποτύπωση της σύγχρονης πόλης, καθώς και του φυσικού της τοπίου.

Στις φωτογραφίες της πρώτης ενότητας όπου βρισκόμαστε στα τέλη του 19ου αιώνα, βλέπουμε την αρμονική συνύπαρξη της οθωμανικής Δράμας με την ελληνική ορθόδοξη κοινότητα. Τις δεκαετίες που ακολούθησαν η καλλιέργεια και το εμπόριο του καπνού υπήρξε η κινητήριος δύναμη που μεταμόρφωσε την πόλη. Οι εμπορικοί οίκοι, οι καπναποθήκες, τα σχολεία και οι λέσχες, διαμόρφωσαν μία κατάσταση άνθησης και υπεροχής του ελληνικού στοιχείου. Η σιδηροδρομική σύνδεση της Δράμας με την Θεσσαλονίκη και την Κωνσταντινούπολη υπήρξε ένα ακόμη κομβικό γεγονός εκσυγχρονισμού της πόλης.

004

Τον Ιούλιο του 1913 η Δράμα απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό και εντάχθηκε στο επίσημο ελληνικό κράτος. Την περίοδο του Μεσοπολέμου η όψη και η ψυχή της πόλης απέκτησαν νέα μορφή. Ο πλούτος των καπνεμπόρων εντυπωσίαζε μεταξύ άλλων και με την αρχιτεκτονική των αρχοντικών τους. Η νέα αυτή εύπορη τάξη, συνέβαλλε έντονα στην καλλιτεχνική ζωή της πόλης, στα γράμματα και στις τέχνες.

Λίγα χρόνια αργότερα, μετά το 1922, ο προσφυγικός πληθυσμός κατέκλυσε το νομό Δράμας. Θρακιώτες, Πόντιοι και Μικρασιάτες, ένα δυναμικό ανθρώπινο στοιχείο, με μία αλλιώτικη κουλτούρα, αποτέλεσαν τη βασική ραχοκοκαλιά του εργατικού δυναμικού της περιοχής.

Αυτό το κράμα ανθρώπων, συνέχισε παρά τις δυσκολίες του πολέμου και της μετανάστευσης να βοηθά τον τόπο του και να βάζει τη δική του σφραγίδα στην εξέλιξη και στην ιστορία του.

Στη δεύτερη ενότητα, μεταφερόμαστε στο σήμερα, όπου παρουσιάζεται η πόλη της Δράμας με τα βυζαντινά τείχη και τις εκκλησίες, τα οθωμανικά χάνια και τα τζαμιά, τα αρχοντικά των καπνεμπόρων και τις καπναποθήκες.

Βλέπουμε τα παλιά σοκάκια της πόλης με τα μικρομάγαζα, τον Κήπο με τα αιωνόβια πλατάνια και τα συντριβάνια, την πόλη με τους εξωστρεφείς και δραστήριους κατοίκους της στην αγορά. Τις Πηγές της Αγίας Βαρβάρας, τη μικρή αυτή όαση στο κέντρο της πόλης, με την πυκνή βλάστηση και τα πελώρια δέντρα, το νερό που αναβλύζει από το υπέδαφος, τις λίμνες και τα ρυάκια που δημιουργεί, τους παλιούς νερόμυλους, όλα αρμονικά δεμένα μεταξύ τους για πάνω από έναν αιώνα, όπου συνεχίζουν να αποτελούν πηγή ζωής.

Γύρω από την πόλη, ο κάμπος. Μικρός σε έκταση, αλλά εύφορος και γόνιμος. Εκτάσεις χωραφιών με σιτηρά, βαμβάκια, ελιές, ροδιές, καρυδιές, κυρίως όμως αμπελώνες. Τα οινοποιεία της περιοχής, παράγουν κρασιά με ετικέτες που ξεχωρίζουν εντός και εκτός συνόρων.

Ανάμεσα στις πλαγιές των βουνών, τα λατομεία εξόρυξης μαρμάρου, φέρνουν στο φως το πιο λευκό μάρμαρο της Ελλάδας. Μία μεγάλη βιομηχανία δεκαετιών, με πρότυπα εργοστάσια εξόρυξης και επεξεργασίας. Ο νομός Δράμας, είναι ο πρώτος νομός στην εξαγωγή λευκού μαρμάρου παγκοσμίως.

Τέλος, εικόνες από τα προαιώνια έθιμα των κατοίκων της περιοχής, αναδεικνύουν την τοπική κουλτούρα. Μπαμπούγεροι, Μωμόγεροι, Αράπηδες, Κωδωνοφόροι, μεταμφιεσμένοι με προβιές και δέρματα, σαν σύγχρονοι Σάτυροι, δημιουργούν κάθε Ιανουάριο ένα διονυσιακό κλίμα, με ένα τελετουργικό που έχει σκοπό να ξυπνήσει τη φύση και τις ανθρώπινες ψυχές.

Η τρίτη ενότητα της έκθεσης είναι στραμμένη στο μοναδικό φυσικό περιβάλλον του νομού Δράμας. Η φυσιογνωμία του, αποτελείται από ένα μωσαϊκό διαφορετικών οικοσυστημάτων με μεγάλη ποικιλία φυτικών και ζωικών ειδών. Στην ορεινή περιοχή του νομού, υπάρχουν κάποια από τα πιο ενδιαφέροντα δασικά οικοσυστήματα της Ευρώπης. Σε αυτά, εμφανίζονται σπάνιοι ή και μοναδικοί τύποι βλάστησης. Εμβληματικό για τη Δράμα είναι το Δάσος της Ελατιάς (ή Καρά Ντερέ), το μοναδικό στην Ελλάδα αμιγές δάσος “ερυθρελάτης” και νοτιότερο ευρωπαϊκό όριο εξάπλωσης του είδους, συνθέτει ένα τοπίο που παραπέμπει σε αντίστοιχα της βόρειας Ευρώπης, ιδανικό για πεζοπόρους, φυσιολάτρες και εξερευνητές της άγριας χλωρίδας και πανίδας.

Στο βορειοανατολικό άκρο του νομού, δεσπόζει το Παρθένο Δάσος του Φρακτού, το μοναδικό ίσως στην Ευρώπη αδιατάρακτο για αιώνες δάσος. Δεν γνώρισε ποτέ την ανθρώπινη παρουσία και λειτουργεί αποκλειστικά με τους νόμους της φύσης.

Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο της αίθουσας, εκτέθηκαν από την προσωπική συλλογή του Προέδρου της ΚΥΚΛΩΨ κ. Άρη Θεοδωρίδη, δεκαεπτά φωτογραφικές μηχανές. Τα σπάνια αυτά κομμάτια διατρέχουν το χρονικό διάστημα από την αρχή της εφεύρεσης της φωτογραφίας έως τη σύγχρονη εποχή καταγραφής της εικόνας. Οι παλαιότερες τοποθετούνται χρονικά στα μέσα του 19ου αιώνα ενώ οι πιο σύγχρονες στην πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα.

 

Πέρα από την παλαιότητα των ασπρόμαυρων φωτογραφιών που παρουσίασαν τη ζωή στη Δράμα τα παρελθόντα έτη και τις σύγχρονες έγχρωμες λήψεις που προσέφεραν στο κοινό την πληροφορία μιας άγνωστης και ανεξερεύνητης περιοχής, η μοναδικότητα των φωτογραφικών μηχανών προσέλκυσε το ενδιαφέρον του κοινού το οποίο στάθηκε ιδιαίτερα στο σημείο αυτό της αίθουσας.

Η έκθεση είχε μεγάλη επισκεψιμότητα, ενώ απέσπασε επαινετικά σχόλια από το κοινό και τον Τύπο. Στα βιβλία εντυπώσεων περιλήφθηκαν θετικά σχόλια και ευχές, στον ημερήσιο και εβδομαδιαίο τύπο δημοσιεύθηκαν εκτενή άρθρα και η κρατική τηλεόραση ενέταξε στο ειδησεογραφικό της πρόγραμμα αποκλειστικό ρεπορτάζ.